Wiersz Wiktora Karola Lwowskiego
Jare Gody
Wyrwani ze snu szeptem Swarożyca,
Żercy w ofierze złożyli Marzannę.
Świat ukazał ospale swe lica,
By móc rosy podziwiać poranne.
Wiosna z burzą w orszaku przybyła,
Perun gromem niebo upomniał,
I ziemię zielenią żywą pokryła,
A deszcz napoić jej nie zapomniał.
Strzybóg przegonił suche i stare,
Odsłonił świeże, wypędził chłód,
Jak matka ze snu dziecka marę,
Swym ciepłym oddechem stopił lód.
Nowym życiem woda wezbrała,
Pani Mokosz wilgotna i płodna,
Wszelka natura do godów jest śmiała,
Oto pora, co chuci jest żądna.
Dnie nocom skąpią czasu okrutnie,
Słońce z luną spór o władze toczy,
Dopóki lato kłótni nie utnie,
I przesilenie rozjemczo nie wkroczy.
Będzie zuchwale świecić nam w oczy
Równonoc wiosenna ,kiedy dzień i noc trwają dokładnie tyle samo ,przypada około 21 marca.Festiwal odnowy,odrodzenia,płodności,urodzaju i radości.Czas kiedy w człowieka znów wlewa się nadzieja na lepszą przyszłość. Równonoc którą nazywano w różnych kulturach indoeuropejskich Ostara-Eostre- Jare Gody - to cykl obrzędów związanych z zakończeniem (przepędzeniem ) zimy a przywitaniem wiosny. Obchody rozpoczynano od symbolicznego przepędzenia zimy, które polegało na topieniu lub spaleniu słomianej kukły zwanej Marzanną.
Czyniono to przy szczególnym wszczynaniu hałasu – trzaskaniu z batów, terkocie i klekocie grzechotek, śpiewie i grze na wszelkiego rodzaju instrumentach.Jerzy Strzelczyk pisząc o Marzannie powołuje się na Jana Długosza który w swoim panteonie bóstw wymienia Marzannę jako odpowiednik rzymskiej Cerery.Stawia ją w jednym szeregu z Dziewanną-Dianą,opiekunką lasów i łowów.Marzannę-Cererę uważano za matkę i boginię urodzajów .Rolnicy na wyścigi składali jej w ofierze ziarna zbóż.Wykluczającym się nawzajem aspektem Marzanny-Cerery jest jej funkcja matki i bogini urodzajów ,a utożsamianie jej z zimą i "wynoszeniem " (topieniem) śmierci (zimy ).
Wschodniosłowiańska Mokosz przez część badaczy uznawana boginią deszczu, mokrej pogody i burzy (Łowmiański, Borovskij) lub Matką Ziemią (Jakobson, Gieysztor). Opiekująca się ziemią, wodą, deszczem, kobietami, płodnością, seksualnością,tkactwem, przędzeniem i owcami. Mokosz wymienia się obok Wił,Rodzanic a także bóstw zindywidualizowanych jak Perun,Chors czy Weles.
Jedna bogini -czy trzy ? Potrójna bogini jako symbol odradzającej się cyklicznie ziemi ?
Równonoc wiosenna jako początek życia,
pobudka z zimowego snu.
Śmierć i narodziny.
Czas oczekiwania.
Odejście śmierci -zimy,
wietrzenie domostw,
sprzątanie wokół obejść.
Malowanie jajek.
Jajko będące symbolem nowego życia rozdzielane wśród domowników.
Czas nadziei.
Czas radości.
Ognie na wzgórzach ,
taniec,
wspominanie zmarłych.
Wszystkiego dobrego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz